Çeviri sektöründe gelişigüzel kullanılan bazı terimleri açıklığa kavuşturmak gerekiyor.
Dil ve çeviri hizmetlerinde sözcüğün sonuna -ation eki getirmek pek moda. Bunun nereden kaynaklandığını kestirmek güç olsa bile translation (çeviri), localization (yerelleştirme), ve internationalization (uluslararasılaştırma) kavramlarını mercek altına almak gerekiyor.
Çeviri: Translation, yani çeviri genelde kaynak metne sadık kalarak yapılır. Japonca konuşan bir insana bir ürünü nasıl kullanması gerektiğini anlatmak istediğinizde kaynak metne sadık kalmak gerekir. Bu da kaynak ve hedef metnin birbiriyle çok büyük oranda tutarlı olmasını gerektirir.
Çeviri resmi dökümanlar, kullanma kılavızları, teknik açıklamalar, sözleşmeler, destek hattı hizmetleri gibi alanlarda daha yaygındır. Orijinal metne büyük bir sadakat söz konusudur.
Yerelleştirme: Localization, yani lokalizasyon söz konusu olunca ise kaynak metin, hedef dile adapte edilir. Mesajın okuyan tarafından daha anlaşılır olması için metinde bazı düzenlemeler yapılır. Örneğin atasözleri, deyimler, ünlemler, nidalar yerelleştirilen unsurlar arasındadır. Buna karşın bir metni arzulanan bir amaca göre yerelleştirmek de mümkündür. Yani yerelleştirilen metin, orijinal metne birebir sadık olmak durumunda değildir. Örneğin İngilizcedeki “to take for granted” ifadesini ancak “çantada keklik olarak görmek” olarak çevirdiğimizde bir anlam ifade eder ve esasında aynı anlama gelirler. Yani kaynak dil ve hedef dil arasında içerik olarak birebir bir çeviri olmasa dahi anlamın benzer olmasına özen gösterilir.
Yerelleştirme müşterileri bir eyleme çağırmak söz konusu olduğunda daha yaygın kullanılır. Yani web siteleri, pazarlama kampanyaları, marka içerikleri, reklam metinleri genelde yerelleştirme hususu dikkate alınarak çevrilir.
Uluslararasılaştırma: Bu ise daha ziyade yazılımcılıkla alakalı bir mevzudur. Yani web sitenizin ya da mobil uygulamanızın farklı dillerde de işlev gösterebilmesi için kaynak dil ve hedef dil arasında birtakım düzenlemeler yapmak gerekir. Örneğin bir web sitesinin hem Türkçe hem de Arapça versiyonu olacaksa web tasarım mimarisi hem Arapça fontları hem de Türkçe fontları destekleyebilmeli, yazıların sağdan sola ve soldan sağa okunmasına olanak sağlanmalı. Ya da web sitesi Japoncaya çevrilecekse metin uzunluklarının makul bir çerçevede tutulmasına özen göstermek gerekir.
Uluslararasılaştırma meselenin yazılım ve kod kısmını ilgilendirir. Bu nedenle bir projenin kapsamını, çapını ve hedef kitlesini bilerek iş yapıldığında önem arz edebilir.
Küreselleşme: Politik ve sosyo-ekonomik bağlamdan farklı olarak küreselleştirme, bir ürünü dünyanın farklı ülkelerindeki insanlarca ulaşılabilir ve anlaşılabilir kılma işidir.
Web Sitesi Çevirisi ve Yerelleştirmesi
Web sitesi çevirisi ve yerelleştirmesi bazı düzeylerde birbirinden ayrılır. Çeviri bazı sektörlerde daha uygunken özellikle duygu yaratımı, müşteri davranışını etkileme gibi pazarlama ve satış odaklı alanlarda adaptasyon, dolayısıyla yerelleştirme daha uygun olacaktır.
Web sitesi çevirisi kaynak dildeki içeriği farklı bir dile anlamı kelimesi kelimesine aktarma işiyken, web sitesi lokalizasyonu ise bir içeriğin bölgesel tüketimi için adapte edilmesidir. Lokalizasyonda kültürel unsurlara dikkat edilir, hedef dildeki kültürel hususlara gönderme yapılır.
Web sitesi çevirisini dil bariyerlerini aşmak için bir araç olarak görürsek web sitesi yerelleştirmesini de bir mesajı daha rafine hale getirmek ve bir markanın/kurumun vs. küresel düzeydeki kültürel, işlevsel beklentilerini karşılamak olarak görmek mümkündür.
Yani bir web sitesinde resmi, teknik bilgi, reklam metni gibi farklı metin türleri yer alıyorsa bu içerikleri gözden geçirmek ve metinlerin türüne göre çeviri-yerelleştirme arasında bir karar vermek gerekir.
Web sitesi açısından konuşursak okurların niyeti ve metnin doğası bu seçimi yapma konusunda size yol gösterecektir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK BENZER YAZILARIMIZ
Lokalizasyon ve Çeviri Arasındaki Farklar
Hayatımızda Çeviriye İhtiyaç Duyduğumuz 5 Alan
Çevirinin Tanımı ve Önemi Nedir
This post is also available in: Türkçe