Günümüzde bir dilden başka bir dile çevrilme işlemi ister yazılı ister sözlü olsun her iki işi yapan tercüman veya çevirmen olarak adlandırılmaktadır. Fakat her ikisi de farklı ortamlarda ve farklı türde işler için çalışmaktadır. Dolayısıyla tercüme ve çeviri arasında da tamamen anlam farkı bulunmaktadır.
Farklılıklar nelerdir?
- Çeviri yapan kişi yaptığı işi yazılı olarak yapar, kendisinden talep edilen teknik veya düz metini istenilen başka bir dile yazılı olarak çevirir. Çalışma alanları olarak ofis, ev veya uzaktan bağımsız olarak bulundukları yerleri kullanılır, kendilerine belirtilen sürede tamamlar ve talep eden kişiye iletilir. Tercüme ise anında yapılır ve sözlüdür. Örneğin tercüman bir organizasyona davetli bir kişinin yaptığı konuşmayı diğer davetlilere tercüme etmek, bir toplantıda bulunan taraflar için aynı dilde konuşamıyorlarsa aracı olmak gibi tercüme işlerinde çalışırlar.
- Çevirmen yazılı tercüme yaparken çeşitli kaynakları kullanabilir ve ayrıca görsel olarak çalıştığı için metni anlaması için zamanı olurken ve kaynak desteği alabilirken tercümanın süreç olarak daha kısıtlı bir vakti bulunmaktadır. Tercüman tercüme ettiği dili ve tercüme edilen dili çok iyi biliyor olması gerekir. Eğer gerektiği kadar hakimiyeti yoksa yanlış tercüme edebilir veya hızlı anlama ve anlatma yetisi yoksa tercüme esnasında geride kalabilir. Toplantıda tercüme yaparken bu durum daha esnek olurken; herhangi bir organizasyon, konferans gibi anlık tercüme yaparken konuşmaya yetişememe gibi olumsuzlukların olması kaçınılmaz ve çok da hoş olmayan bir durum olur.
Doğru tercüman ve çevirmen seçme
Öncelikle çeviri yaptırılacak metin hangi tür olursa olsun çalışacağınız tercüme bürosunun kadrosunun mesleki bilgisi yüksek, çeviri yapacağı her iki dile de hakim olup olmadığının bakılması ve hizmet alınacak işin zamanında teslimatı konusunda tam anlamıyla güvenilir olması gerektiğini unutmamalıyız.
Eğer tercümana ihtiyacınız varsa muhakkak organizasyon, toplantı öncesi tercüman ile tanışılıp mülakat yapılması gerekliliği önemlidir. Daha önce yapmış olduğu işler de tercüman için bir referans olarak değerlendirilmelidir.
Hangisi daha zor ?
Tercüme ve çeviri arasında yine farklı zorluklar bulunmaktadır. Sözlü tercüme yapılırken anlık olduğu için hatayı düzeltme gibi bir fırsatınız bulunmamaktadır. Oysaki çeviri yapıldığında kurulan hatalı bir cümle veya kullanılan doğru olmayan kelime/deyim kontrol esnasında tespit edilebilir ve işin teslimatı öncesi gerekli düzeltmeler yapılarak konu ile alakalı aksaklıkların önüne geçilebilir. Fakat tercüme yaparken yapılan hata farkına varılmazsa zaman ve iş kaybına dahi sebep olabilir. Üstelik karşılıklı taraflar için yanlış anlaşılmalara yol açabilir.