Lokalizasyon ve çevirinin genel tanımlarına baktığımızda birbirinden kolay bir şekilde ayrılmayacak iki iş olduğunu görebiliriz. Lokalizasyon kelime anlamı ile yerelleştirme anlamında gelmektedir. Bir metnin, ürünün, hizmetin ya da filmin çevirisi yapılırken çeviri diline yüksek hakimiyet ile uygun kalıp seçilerek çevrilmesi işidir. Lokalizasyon bir cümlenin her ülkede aynı hissi yaratmasını farklı kelimeler ile sağlayan bir hizmet olduğundan dolayı çevirmen dilin yanı sıra kültüre de hakim olmalıdır.
Çeviri ile lokalizasyon hisler noktasında ayrılır. Çeviri, kurallar içerisinde kaynak metinden kopmadan, değişiklikler yapılmadan gerçekleşen tercüme işlemine denir. Lokalizasyon ya da çeviri yapmak için çeviri yapmanın kurallarını bilmek, kaynak ve hedef dile hakim olmak zorunludur. Lokalizasyon yapmak için çeviriden farklı olarak ortaya çıkan zorunluluk ise dilin kültürüne hakim olmaktır. Kültüre hakimiyeti olmayan, halk dilinde duyguların nasıl ifade edildiğini bilmeyen tercümanlar başarılı bir lokalizasyon çalışması gerçekleştiremez.
Hangi Durumlarda Lokalizasyon Hizmetleri Gerekir?
Çeviri metinin yapısına ve kullanım alanına göre lokalizasyon hizmeti alıp almama kararı şekillenir. Farklı ülkelerde hizmet verecek bir şirketin sitesi hizmet vereceği ülkelerin dillerinde çevrilebilir. Bu noktada “Çeviri mi lokalizasyon mu?” sorusu devreye girmektedir. Sitenin içeriğine, hizmetine göre tercih yapılması gerekir.
Makine sanayi, laboratuvar, gemicilik, otomotiv gibi çok fazla kendine has terim olan iş alanlarında çeviri yeterli gelebilir. Ancak kişilerin duygusal bağ kurması istenen herhangi bir ürün ya da hizmet söz konusu ise kesinlikle lokalizasyon çalışması yapılmalıdır. Bir dilde çok etkileyici olan bir slogan bile başka bir dile çevirisi yapıldığında aynı etkiyi taşımayabilir. Bu noktada slogan özelinde iki çözüm vardır. Herkesin rahatça anlayabileceği basit dilde üretilmiş İngilizce bir slogan global alanda hizmet veren şirketler tarafından tercih edilebilir.
Bir diğer yöntem ise her dile özgü şirket ya da hizmetin profilini, reklam kampanyalarını destekleyecek slogan çalışmaları yapılmasıdır. Karar aşaması zorlayıcı bir örnek ise kitap çevirileridir. Kitap çevirilerinden lokalizasyon yapmak çevirmen için zorlayıcı olabilir.
Tercüman her iki dile yüksek seviyede hakim olmalı ve yaptığı değişikliklerin kitabın akışına etki etmediğinden emin olmalıdır. Edebi dili ağır olan, kelime sanatları kullanılan eserlerde yerelleştirme çalışmaları için daha detaylı düşünmek gerekir. Zor ya da kolay olmasından bağımsız olarak lokalizasyon hizmetleri pazarlamanın en önemli silahları arasında yer alır. Yerelleştirme çalışmaları başarılı bir şekilde gerçekleştirilirse yüksek müşteri sadakati sağlar. Yerelleştirilen bir ürün ya da hizmetin piyasada kendine yer bulması çok daha kolay olacağı için çeviri hizmetleri arasında lokalizasyon hizmetleri de sağlayabilmek fark yaratacaktır.
Lokalizasyonun En Çok Kullanıldığı Alanlar
Lokalizasyon hizmetleri en çok film veya dizi çevirileri, oyun yerelleştirmesi, pazarlama çalışmaları ve marka konumlandırma hizmetlerinde kullanılır. Tercüme hizmeti yerine tercih edilen yerelleştirme hizmeti aslında projelerin marketing planları içerisinde yer alan bir süreçtir. Marka, ürün ya da hizmetin hedef dilde daha iyi bir noktada konumlandırılması, tüketici sadakatinin kazanılması pazarlamanın ana hedefidir. Bu hedefe ulaşmak için insanların samimiyetini kazanamayan birebir çeviri yerine yerelleştirme daha çok tercih edilir.
Tercüman dile ne kadar hakim olursa olsun, çeviri projelerinden ne kadar başarı göstermiş olursa olsun lokalizasyon hizmetleri için çok daha fazlası gerekir. Bir oyunun yerelleştirilmesi için her iki dile hakimiyetin yanında oyunlara hakim olmak, oyuncuların kendi aralarından kullandığı dili bilmek, oyun jargonu hakkında bilgi sahibi olmak gibi alan özelinde gereksinimler vardır. Aynı özel deneyimler lokalizasyon hangi alan ya da ürün için yapılıyorsa geçerlidir. Özetle lokalizasyonun zorlaştığı noktalar aslında lokalizasyonun kullanılması gereken alanlar olarak da tanımlanabilir. Kendine has jargonu ve dinamikleri olan ürün ya da hizmetlerin tamamından yerelleştirme hizmetleri kullanmak pazarlama faaliyetlerinde verimin ve geri dönüşlerin yükselmesini sağlayacaktır.