Çevirmenlik pek çok beceriyi bir arada kullanmayı gerektiren bir meslektir.
Çünkü, çeviri sanatı, yalnızca bir dilde yazılmış bir metni başka bir dile aktarmak anlamına gelmez, bundan çok daha fazlasıdır.
Sadece dillere hakim olmak ve o dilleri iyi bilmek kişiyi iyi bir çevirmen yapmak için yeterli değildir. Oldukça karmaşık becerileri bir arada kullanmayı gerektiren çeviri dünyasınında başarılı olmak için belli adımları takip etmek elzemdir.
İşte bir çeviriyi ve çevirmeni başarıya taşıyan o 3 adım ve daha fazlası…
Çeviri, Düzenleme ve Redaksiyon
Çeviri dünyasında çeviri işinin toplamda 3 adım neticesinde başarıyla tamamlanacağına dair bir inanış vardır. Ancak bu inanışın genel olarak 3 adımdan oluştuğunu söylersek yalan söylemiş olmayız. Çünkü her zaman için bir nihai son adım vardır. O da “Kalite Değerlendirme” adımıdır.
Bu son adım çeviri dünyasında çok bilinmez çünkü gerçekten işin uzmanları tarafından devreye sokulan ve fark yaratan çevirilerin arkasında yer alan bir adımdır.
Çeviri Kalite Değerlendirmesi Adımına Dair
Kalite Değerlendirme Süreci veya bir diğer adıyla Açıklamalı Kalite Değerlendirmesi adımında, tutarsızlıkları tespit etmek, doğru terimlerin kullanıldığından emin olmak, yazım ve noktalama işaretlerini kontrol etmek ve birden çok boşluk, biçimlendirme hatası ve tekrarlanan kelimeleri kontrol etmek için çeşitli araçlar kullanılır.
Anlayacağınız üzere bu adım gerçekten ortaya kusursuz bir iş çıkarmak için atılacak son ve en etkili adım.
Neden Gereklidir?
Çevirilerde kendi içlerinde farklı uzmanlık alanlarına, farklı zorluk derecelerine ayrılmaktadır. Örneğin hukuk metinlerinin çevirileri çok farklı süreçler getirirken, bir romanın çevirisi çok daha farklı bir metodoloji gerektirir.
Çevirin türü kadar, projenin büyüklüğü de çevirinin gerekliliklerinde farklılıklar yaratır. Kimi çeviriler tek kişi tarafından çevirilmeye müsaitken, kimi çeviriler büyük bir ekibin çalışmasını gerektirir.
Büyük ekiplerin ve birden farklı çevirmenin çalıştığı işlerin içerisinde taşıdığı tutarsızlık riski çok daha fazladır. Metin boyunca tekrarlanan kesimleri içeren geniş bir çeviri projesinde birden fazla dilbilimcinin yer aldığı durumlarda ortaya çıkan bu durum farklı kontrol süreçlerini gerektirir. Ki işte Kalite Değerlendirme tam bu süreçte karşımıza çıkar.
Son Adım: Kalite Değerlendirmesi
Kalite Değerlendirmesinden sorumlu kişi, o metinle ilgili olarak son noktayı koyacak kişidir. Projenin tüm bölümlerinde tutarlılığın sağlanmasından sorumlu olan bu kişi, müşterinin nihai sonucu almasına olanak sağlar.
Nelere Dikkat Edilmelidir?
Gerçekten de önemli olan, doğru terminolojinin kullanılmasını sağlamak ve gerekli kontrolleri yapmaktır.Bu kontrolleri yapmak için pek çok araç bulunmaktadır. Bu araçlar, projenin doğru terimler ve yaklaşımlarla ele alındığının doğrulanmasına yardımcı olur.
Bir çeviri üzerine çalışırken çevirmenlerin o dönem kullanılan terimlere kolayca erişebilecekleri doğrudur, ancak metnin karmaşıklıklarını belirlemeye çalışırken bazı terimleri gözden kaçırmak her zaman ihtimaller arasındadır. Bu nedenle, Kalite Değerlendirmesi süreci boyunca, dönem terminolojisinin doğru bir şekilde kullanıldığının denetlenmesi için nihai bir denetim yapılır.
Yazım ve Dilbilgisi Kontrolünün Başarıyla Tamamlanması
Herhangi bir projenin kalite değerlendirme sürecinin hayati derecede önemli kısmı ise yazım denetimi ve dil bilgisi kontrolü yapmaktır. Muhtemelen bu kontrolü gerçekleştirmenin en kolay yolu, metni bir MS Word dosyasında açmak ve dil bilgisini çalıştırmak ve yazım denetimi yapmaktır.
Şunu unutmamak gerekir; her ne kadar başarılı ve iyi bir çevirmen veya editör olunursa olsun her zaman için hata yapmak mümkündür.
Her Şey Tamamsa Sıra Teslim Aşamasında
Metin tamamen gözden geçirildikten ve kalite değerlendirmesi yapıldıktan sonra müşteriye teslim edilmek için hazır demektir. Tüm bu zorlu testlerden geçen herhangi bir metnin okunması ve anlaşılması kolay olacaktır.
Tutarlı ve doğru tercüme edilmiş belgeler sonuçta mutlu, sadık son müşteriler anlamına gelir!
This post is also available in: Türkçe